පොදු ජන ජීවිතයත්, ඒ ආශ්‍රිත උපත ලද ජනශ්‍රැතියත් අතර පවතින්නේ අවියෝජනීය සම්බන්ධතාවයකි. ජන ජීවිතයේ විවිධ අංගයන් හා ස්වභාවයන් සමඟ නිරන්තරව බැදි පවතින ජනශ්‍රැතිය අධ්‍යයනය ජන ජීවිත පිළිබඳ අධ්‍යනයන් හි බෙහෙවින් සුවිශේෂ වූවකි. එහෙයින් ජන ජීවිතයත් ජනශ්‍රැතියත් අතර පවතින්නේ ගසක කඳත් එහි පොත්තත් අතර පවතින්නාක් බඳු දැඩි සම්බන්ධතාවයක් යැයි අපට පැවසිය හැකිය. පොදු ජන සමාජ‍‍යෙහි පරිසරය හා මුසුව මිනිසා නිපදවන භෞතික නිර්මාණයන් මෙන්ම ජනශ්‍රැතිය ද මිනිසා විසින්ම මිනිසාගේ ආධ්‍යාත්මය තුළ නිර්මාණය කර ලද්දක ප්‍රතිඵලයකි. ජනශ්‍රැතිය පිළිබඳ විද්‍යාත්මක අදහස් දක්වන බ්‍රිතාන්‍ය ජාතික විලියම් තෝම්ස් පුරා විද්‍යාඥයා ප්‍රථම වරට “ජන සම්මත පුරා වස්තු” යන යෙදුම වෙනුවට ජනශ්‍රැතිය යන්න භාවිතා කරමින් මිනිසුන්ගේ ගති පැවතුම් සිරිත්, විරිත්, චර්යා ධර්ම, මිත්‍යා විශ්වාස කවි කථා, ප්‍රස්ථා පිරුළු ආදිය මෙයට ඇතුලත් බව අවධාරණය කළේය. පොදු ජන සාහිත්‍ය වූ කලි මේ ජනශ්‍රැතියට අයත් ජනකථා ජනකවි ආදි පොදු ජන සාමුහිකත්වයෙන් උපත ලද නිර්මාණාත්මක සාහිත්‍යයයි. මේ අතරින් ජන ජීවිතය හා අත්‍යන්තයෙන් බැඳී පවතින එක් සාහිත්‍යාංගයක් ලෙස “ජනකවිය” හඳුන්වා දිය හැකිය.

පොදු ජන සාහිත්‍යයක් ලොව තුල බිහිවූයේද එයට පසුබිම් වූයේ සමකාලීන සමාජයේ පවතින අනේක සමාජ තතු හා පාරිසරික තතුය. එම සාහිත්‍යයට වස්තු විෂය වන්නේ ඒ තාක් සමාජයෙහි පවත්නා එහිම මූලිකාංගයන්ය. ශ්‍රී ලාංකේය සමාජයේ ජනකවිය ද මේ ලක්ෂණ සියල්ලෙන් පරිපූර්ණ සාහිත්‍යාංගයකි. විශේෂයෙන් ගැමි සමාජ ව්‍යූහයක් පැවති ඉපැරණි සාම්ප්‍රදායික සමාජයේ කෘෂිකාර්මික දිවිපෙවත මූලික කොට ගත් ගැමියාගේ විශ්වාස ආකල්ප හා චර්යාධර්මයන් ආශ්‍රිත හැසිරීම් බෙහෙවින් ඔහු විසින් නිර්මිත ජනකවියට වස්තුවිෂය විය. එහෙයින් ජන කවිය ගැමි සංස්කෘති‍‍යෙහි මුල්බැසගත් එයට ජීවය දෙන එහිම උපාංගයක් ලෙස ‍‍‍පෝෂණය විය. මෙම කෙටි ලිපියෙන් උත්සාහ ගනු ලබන්නේ ජනකවියෙන් හෙලිවන ගැමි ගොවි සංස්කෘතිය පිළිබඳ කෙටි විමසුමක යෙදීමයි.

ජන කවියේ සම්භවය හා හෙල ගොවිතැන

ජනකවියේ සම්භවය පිළිබඳව නියත නිගමන වලට පැමිණීම අද අසීරු කරුණක්ව පවතී. එහි ඉතිහාසය පිළිබදව සැකහැර දතහැකි කරුණු සොයාගත හැක්කේ අල්පයකි. එහෙයින් ඒ පිළිබඳ නිගමන වලට එළඹීම එතරම් බුද්ධි ගෝචර වූවක් නොවේ. ශිෂ්ටාචාරයේ මුල් යුගයේ පටන් මිනිසා ස්වකීය ආකල්ප අදහස් හා සිතුම් පැතුම් ආදී නානා විධ මනෝභාවයන් ප්‍රකාශ කළේ කවි මඟිනි. ගද්‍ය රචනාව බිහිව ඇත්තේ ඊට බොහෝ කලකට පසුවය. ස්තෝත්‍ර යාඥා වැනි ජන සාහිත්‍යාංග වල වයස විමසා බැලීමේදි මුල්කාලීන මිනිසා පවා ජනකවිය භාවිත කර ඇති බව තර්ක ඉදිරිපත් කළ හැකිය. සංස්කෘත පද්‍ය ‘වාල්මිකී’ ගෙන් ආරම්භ වූ බවද ඉංග්‍රීසි පද්‍ය සාහිත්‍ය ‘චෝසර්’ ගෙන් ආරම්භ වූ බවද පිළිගැනේ. (වික්‍රමරත්න, 1999). ප්‍රාග් ශිෂ්ටාචාර යුගයේදීම කවිය උපත ලබන්නට ඇති බව සිරිල් ජේ. ෂාර්ජ් නමැති පඩිවරයාගේ අදහසයි. ශිලා යුගයේ වාසය කළ ආදිම මනුෂ්‍යයා භූතයන්ට හා දෙවියන්ට කරන ලද යාඥාවන් නිසා කවිය ඇතිවී යැයි තවත් එක් මතයක් පවතී. ඇතැමෙක් ඒවායේ ඉතිහාසය 19 වෙනි ශතවර්ෂයේ අගභාගයට වඩා ඈතට නොයන බව පෙන්වා දෙති. එහෙත් සීගිරි ගී විමසන විට අටවන සියවස තෙක් සිංහල කවියේ ඉතිහාසය ඈතට දිවයන බව හැඟෙයි. මේ ආදි නොයෙක් මත හා විවාදයන් ජන කවියේ සම්භවය පිළිබඳව පැවති අතර ජනකවි හි මුල සෙවීම තරමක් අසීරු කරුණක්ව තිබේ. එහෙත් එය පෙර පැවති ලාංකික ජන සමාජය තුල අන්තර්ගත සමාජ ආර්ථික හා සංස්කෘතිමය තත්වයන් පිළිබඳ එලිදක්වන කැඩපතක් ලෙස පෙනී සිටි බව නම් සැබෑය.

ගැමි කෘෂි ආර්ථික ක්‍රියාකාරකම් හා ජනකවි

මුල් කාලයේ ගැමියා ආර්ථිකමය උද්පාදනයන් උදෙසා විවිධ වෘත්තීන්හි නියැලුණ බව පෙනේ. විශේෂයෙන් කෘෂිකර්මාන්තය ප්‍රධාන ජීවනෝපාය කරගත් එකල ගැමියා හේන් කුඹුරු ගොවිතැන් කරමින් තම කටුක දිවිපෙවෙත යාත්‍රා කළේය. කෘෂි දිවියට අමතරව ගැල් මගින් වෙළදාම්කිරිම, පතල් කැණීම, වලං තැනීම, කම්හල් වැඩ ආදි ග්‍රාමිය ගෘහස්ථ කර්මාන්ත රාශියක් තම ජීවන උපක්‍රමයන් ලෙස තෝරා ගෙන තිබුණි. පොදු වශයෙන් ගැමියා ගේ මේ හැම ජීවන වෘත්තියක් වටාම රළුබව හා කටුක බව දැඩිව අරක් ගෙන තිබිණ. එහෙයින් ඇග වෙහෙසා දාහය වගුරුවන ඔවුහු තම ජීවිතයේ දුක් පීඩා, වේදනා, අසහනකාරි හැඟීම් කවි බසින් ගායනා කළේ හුදෙක් රසිකයා පිනවීම සඳහාම නොව සිය කායික මානසික දුක්පීඩාවන් තරමක් හෝ ඒ තුලින් සමනය කර ගැනීම සඳහාය.

පෙරකල පටන් කෘෂිකර්මාන්තයේ යෙදුණ සිංහල ගැමියාගේ එක් විශේෂ ලක්ෂණයක් වූයේ සාමුහික බවයි. ගැමියන් කිහිප දෙනෙකු හවුල් වී එක යායට කුඹුරු හේන් ගොවිතැන් කරන්නේ ඔවුන්ගේ ඇබ්බැහි කම නිසාම නොව ග්‍රාමිය සමාජයෙහි පැවති ඔවුන්ගේ සාමුහික බව හා සුහද ශීලි බව නිසයි. මෙක්සිකෝවේ ගැමි සමාජයන් පිළිබඳ අධ්‍යනයක යෙදුන රෙබට් රෙඩ්පිල්ඩ් ට අනුව ගැමි සමාජ වල අන්තර් පුද්ගල සම්බන්ධතා වැදගත් සමාජකාරකයක් විය. ඒ අතරින් අන්‍යෝන්‍ය වශයෙන් සමාජ සමානයන් අතර පවත්වන සම්බන්ධතා එනම් ගැමියා - ගැමියා අතර සම්බන්ධතා සුවිශේෂ වුණි. ඔවුන් අතර නිරන්තරයෙන් සුහද සහයෝගාත්මක සම්බන්ධයක් පවතින බව රෙඩ්පීල්ඩ් අදහස් කරයි. ලාංකිය ගැමි සමාජයේ ද ගැමියා අතර සාමූහික එකමුතු බවක් පැවති බව ජන කවි සාහිත්‍ය විමර්ෂණයෙන් පැහැදිලි වේ. ගැමියා ගොවිතැන් කටයුතු වලදි සාමුහිකව ඔවුනොවුන්ට අත්තම, කයිය ආදිය තුලින් උදව් උපකාර කිරීමට කිසිවිටෙකත් මැලි නොවිය.

මින් පැහැදිලි වන්නේ ගොයම් නෙළුමේදි ගැමි ලියන් කයිය, අත්තම තුලින් සාමුහිකව කුඹුරු යායේම වැඩ නිම කරන බවයි. ලාංකේය ගොවිජන සංස්කෘතියෙහි අත්තම් ක්‍රමය, කයිය වැනි ශ්‍රම හුවමාරු ක්‍රම නූතන තාක්‍ෂණික උපකරණ භාවිතය වෙනුවට යොදාගත් මෙවලම් ලෙස සැළකිය හැකියි. නූතන කෘෂිකාර්මික කටයුතුවලදී අත්තම, කයිය වැනි ශ්‍රම හුවමාරු ක්‍රම වෙනුවට අද කෘෂිකර්මාන්තය තුළ රොබෝවරු, උෂ්ණත්වය සහ තෙතමනය සංවේදක යන්ත්‍ර, ගුවන් රූප සහ GPS තාක්ෂණය වැනි නවීන තාක්ෂණයන් භාවිතා කරයි. අප අතර සුලභව භාවිතවන ගොයම් මඩින යන්ත්‍ර (භූතයා , සුනාමිය වැනි අනවර්තනාමයන් ගෙන් හඳුන්වන යන්ත්‍ර) ආදිය ද මෙයට ඇතුළත් කළ හැකිය. මෙම දියුණු උපාංග සහ නිරවද්‍ය කෘෂිකාර්මික රොබෝ පද්ධති මඟින් ව්‍යාපාරවලට වඩා ලාභදායී, කාර්යක්ෂම, ආරක්ෂිත ක්‍රමෝපායන් සම්බන්ධ වන බව සැබෑය. එහෙත් මානව සම්බන්ධතා විෂයෙහි සාම්ප්‍රදායික ශ්‍රම හුවමාරු ක්‍රම මඟින් ඉටුකළ මෙහෙය අපට අද අහිමිව ගොස් ඇත. මානව සම්බන්ධතා බිදීයාම හෝ දුරස්වීම හරහා සිදුවිය හැකි ව්‍යසනයන් සෘජුව කෙටිකාලීනව නොව, වක්‍රව දිගුකාලීනව අපට විදින්නට සිදුවනු ඇත.

එකම යායක් තුල ගොවිතැන් කටයුතු වලට මෙසේ උදව් උපකාර කරගන්නා ඔවුන් රෑ නිදි වරා පැල් රකින අතරවාරයේ කවියක් දෙකක් අඩහැර පෑමට අමතක නොකළේය. එක අතකින් තමන්ගේ වගාවන් වනසතුන්ගෙන් ආරක්‍ෂාකර ගැනීමට නිදි වර්ජිතව සිටිමට උදව් වූ අතර දිවා කල වූ වෙහෙස තාවකාලිකව සමනය කරගැනීමට පිටිවහල් විය. එහෙයින් ගොවියාගේ තම කයේ වෙහෙසත් මනසේ වෙහෙසත් පරයා මුවින් පිටවන්නේ ඔවුන්ගේ සැබෑ ජීවන තතු හෙලිවන කවිපදයි. ජනකවි අතර පැල් කවි මීට හොද උදාහරණයකි.

නිරන්තරයෙන් ගැමියා කර්මය, කුසලාකුසල, පෙර ආත්මය පිළිබද විශ්වාස වලින් වෙලි සිටියේය. මේසා විශාල දුක් කම් කටොලු වලින් තමන් පීඩාවට පත්ව සිටින්නේ කිසිවකුගේ වරදින් නොව තමන් පෙර ආත්මයේ කල පාපයක් නිසා යැයි සිතා සැනසීමට උත්සාහ කරයි. එය “පෙර කාලේ කරපු අකුසල් වල අපලා” පදයෙන් පැහැදිලිව දක්වයි. බුදුදහමට අනුව කර්මය මත සියල්ල සිද්ධ වෙන බවත් තමා පමණක් නොව තම පරම්පරාවද මේ කටුක දිවි පෙවත තරණය කරණ බව හේ සිතයි.

කුඹුරු ගොවිතැන් මෙන්ම හේන් ගොවිතැන් ආදියෙන් ලබන අස්වනු වන සිවුපාවුන්ගෙන් ලද හානි මත විනාශ වී යාම ආදියද තමාගේ “ලැබීම” මත සිදුවන දෙයක් ලෙස එකල ගැමියා සිතන්නට පුරුදු වූවෙකි.

තමන්ගේ හේනේ අස්වනු පාලුවට කිසිවකුගේ වගකීම අවැසි නැති බවත්, තමන් පමණක් නොව සියළු ගැමියන් එය මැදිහත්ව විද දරා ගන්නා බව හැඟවීමක් මින් ගම්‍ය වේ. එහි ආරක්‍ෂාවට දෙවියන් පිහිට ආරක්‍ෂාව පමණක් ඉල්ලා සිටිමට ඔහු ඉදිරිපත් වේ. එහෙයින් ගොවිතැන් ආරම්භ කිරිමට ප්‍රථමයෙන් දෙවියන්ට භාර හාර වී ගොවිතැන රැකදෙන ලෙස කන්නලව් කිරීමට පුරුදු පුහුණු වුණු ගැමියන් තම අස්වනු නෙලාගත් පසු ඒවා ඔප්පු කිරිමට ද අමතක නොකළේය. මේ සියල්ලත් සාමුහිකව සැම ගැමියෙක්ම පිළිගැනිමද සමකාලින ගැමි සමාජය තුල දක්නට ලැබුණ විශේෂ ලක්ෂණයක් විය. එය ඔවුන්ගේ සාමුහික ඒකාබද්ධතාව ප්‍රකට කරන ලක්ෂණයක් විය.

එහෙත් නූතන ගොවියා මේ සියල්ල තම කර්මයට පමණක් භාර දී නිහඩ වන්නෙකු නොවේ. ඔහු තම අයිතීන් වෙනුවෙන් සටන් වදින ගොවි කම්කරුවෙකි. අනෙක් අතින් ඔහු තමන්ට ඉහලින් සිටින බලවේග හඳුනාගත් අයෙකි. එහෙත් ඔහු ඉපැරණි ගොවියා මෙන් නිදහස් හා සරල ජීවනක්‍රමයක් ගෙවන අයෙක් යැයි පැවසිය නොහැක. ඒ සඳහා බලපෑ හැකි හේතු රාශියක් නූතන සමාජයෙන් වර්තමානයේ අපට විද්‍යාමාන වේ.

ගැමි සමාජය ප්‍රධාන කොටස් 2 කින් සමන්විත වූවකි. ඔවුන් සාමාන්‍ය ගැමියා හා ප්‍රභූ පක්‍ෂයයි. සාමාන්‍ය ගැමියා ගේ නිර්මානයක්වූ ජනකවිය තුළින් ඔවුන් හා ඔවුන්ට ඉහලින් සිටින ප්‍රභූවරුන් සමඟ පැවති සම්බන්ධය පෙන්නුම් කෙරුන කවි නිමවීමට අමතක නොකළේය. විශේෂයෙන් ගැමියා හා ප්‍රභූවරයා අතර පැවති අනුග්‍රාහක-ක්‍රායක සම්බන්ධතාව තුළ සුහද සහයෝගාත්මක සම්බන්ධයක් වගේම ඊට වඩා අද මෙන් ගැටුම්කාරී ස්වරූපයක් පැවති බව ද ජන කවි තුළින් හෙලිවිණ. එය වඩාත් කැපීපෙනුනේ ගැමි කෘෂිකර්මාන්තයෙන් බැහැරව වෙනත් ජීවන වෘත්තීන්හි නිරත වූ අවස්ථාවලයි.

පතල් කර්මාන්තයේ නිරත වූ ගැමියන් විදි දුක් ගැහැට ඔවුන් කවියට නැඟුවේ මෙසේය.

මැණික් හා මිනිරන් පතල් කර්මාන්තය එකල ලංකා සමාජයේ ඉතා දියුණු මුදල් ඉපයිය හැකි කර්මාන්තයන් විය. ගම්මාන වල ගොවිතැන් කටයුතු දිගින් දිගටම කිරීමට වඩා පතලක වැඩ කිරීම වැඩි වාසි ගෙන දෙන්නක් යැයි සිතූ ඇතැම් ගැමියන් පතල් ආශ්‍රිත ප්‍රදේශ කරා ඇදි යන්නට විය. නමුත් ඔවුන්ට සිදුවූයේ තමා නොසිතු විරූ දෙයක් බව ඉහත කවියෙන් පැහැදිලිය. එහි දුෂ්කරතාව කොතෙක්ද කිව හොත් “මීට වැඩිය නරකද ගම හිගා කකා” යනුවෙන් පවසමින් හිගා කෑම පතලේ වැඩට වඩා ඉහල රැකියාවක් බව පෙන්වයි.

ගැමියාගේ ගමේ සමාජයේ ගොවිතැනෙහි ගත කළ තෘප්තිමත් ජීවිතය පතල් වැඩට පැමිණීමෙන් පසු වියැකී ගිය බවක් පෙනේ. විශේෂයෙන් ගැමියාට මුහුණ දෙන්නට වූ ප්‍රධාන දුෂ්කරතාව වූයේ පතල් හිමියන් ගේ තාඩන පීඩන වලට ගොදුරු වීමයි. එක් පැත්තකින් මහන්සියට ප්‍රමාණවත් මුදලක් නොලැබෙන අතර අනෙක් අතින් හිරිහැර කරදර විදීමට පවා සිදු වුනි. මෙහිදි පතල් හිමියන් හා ගැමියන් අතර නිරන්තර ගැටුම් ඇති වූ බවත් සාමාන්‍ය ගැමියා සූරාකෑමට ලක් වි සිටි බවත් පෙනේ.

මෙලෙසින් කෘෂි අර්ථ රටාව තුල විවිධ අවස්ථාවන් ඉස්මතු වන අන්දමින් ජනකවි සිය දහස් ගණනක් විවිධ ක්‍ෂේත්‍ර අතර හා විවිධ කලාපවල නිර්මාණය වී ඇති අතර තවද නෙළුම් කවි, අස්වනු නෙලිම හා සම්බන්ධ කවි කමත් කවි, කුරක්කන් කවි වශයෙන් කෘෂි අර්ථ රටාවේ කුදු මහත් හැම ක්‍ෂේත්‍රයක්ම ජන කවි සාහිත්‍යයක් ගොඩනැගී පැවති අතර එපමණක් නොව ඉන් පරිබාහිර වූ ජීවන රටාවන් තුළ පැවති අර්බුද ඇතුළු යථා ජීවන පැවතුම් ඉස්මතු කිරීමට ජනකවියා බෙහෙවින් දායක වී ඇති බව පැහැදිලි වේ.

වර්තමාන සමාජයේ වෙළදපල මත රඳා පවතින නව ලිබරල්වාදි ආර්ථික ව්‍යුහය සමඟ කෘෂිජීවන ක්‍රමය ගැටීමේ ප්‍රතිඵලයකින් යටකී ජීවන ක්‍රම රටාවන්හි පැවති සෞන්දර්යාත්මක පැතිකඩ ක්‍රමයෙන් වියැකී ගොස් ඇති බව පෙනේ. සාම්ප්‍රදායික ගොවියා වෙනුවට ව්‍යාපාරික ගොවියන් හා ගොවි කම්කරුවන් බිහි වී ඇති බැවින් ඔවුන් නිරන්තර අරගලයක නිරත වී ඇති බවද පෙනේ. මතු බිහිවන නිර්මාණාත්මක සාහිත්‍යයෙහි ජනකවි ඇතුළු ජනශ්‍රැතින්හි තේමාවන් හා පදනම් ප්‍රස්තුතයන් වර්තමාන සමාජ ආර්ථික හා පාරිසරික තතු හෙළි කරන නිර්මාණයක් වීමට බොහෝ දුරට ඉඩ කඩ ඇති බව පෙනේ.

ආචාර්ය ශාන්ත වන්නිනායක
සමාජ විද්‍යා අධ්‍යයන දෙපාර්තමේන්තුව
පේරාදෙණිය විශ්ව විද්‍යාලය

පැරණි වාරිතාක්ෂණය යනුවෙන් සඳහන් කල විට, පොදුවේ අප කාහටත්, මැවී පෙනෙනුයේ බිසෝ කොටුව, රළපනාව,පිටාර ඇළ වැනි අංග සමහරකි. ඒත් බෞද්ධ සංස්කෘතියෙහි වන්දනීය ස්මාරක අතර, ප්‍රමුඛත්වයක් රැගත් ස්ථූපය හෙවත් චෛත්‍යය, වාරිකර්මාන්තය සමග පවත්නා සම්බන්ධය පිළිබඳව ඔබ කිසිවකු කල්පන නොකරනු ඇත. ස්ථූපය නමැති ආගමික හා වාස්තු විද්‍යාත්මක ස්මාරකය පිළිබඳව විස්තෘත අධ්‍යයනයක් ලෙස මහාචාර්ය සෙනරත් පරණවිතාන විසින් (The Stupa in Ceylon) නමැති ග්‍රන්ථය ලියනු ලැබ තිබේ. එහි එක් පරිච්ඡේදයක, ස්තුපය විශ්වයේ සංකේතයක් බව මහාචාර්යය පරණවිතාන සඳහන් කරයි. හැම ස්තූපයකම පාහේ ධාතු ගර්භයේ මහාමේරුවේ කුඩා ආකෘතියක්  තැන්පත් කර ඇත. පැරණි ඉන්දියානු ජනශ්‍රැතියේ මහාමෙර යනු විශ්වයේ ඇති විශාල ආකෘතියකි. එහි මතුපිට තව්තිසා දෙව්ලොවත් , එහි පාමුල නාග ලෝකයත් ඇති බව එහි කියැවේ.

 ඒ අනුව මහමෙර යනු , ඉන්දියාවේ පිහිටි උස් කන්දක් නොව විශ්වලෝකයේ ඇති ආකෘතියකි. මේ ගැන අදහස් දැක්වූ බලන්ගොඩ ආනන්ද මෛත්‍රීය ස්වාමින්වහන්සේ විශේෂ සංකල්පයක් හඳුන්වා දී ඇතැයි උන්වහන්සේ සමඟ ඉතා සමීපව ඇසුරුකළ ලේඛක සමුද්‍ර වෙත්තසිංහ සඳහන් කළේය. එනම් මහමෙර යනු අප සෞරග්‍රහ මණ්ඩලය ඇතුළත් විශ්වීය පද්ධතියේ ඇති කිසියම් ආකෘතික රටාවක් බවය. ආතර් සී ක්ලාක්ගේ Profile of the Future සහ The Deep Range වැනි කෘතිවල ද, විශ්වයේ එවන් අදෘශ්‍යමාන ආකෘති ගැන කියැවේ. ස්තූපයේ සිව් දිසාවේ ඇති වාහල්කඩ නම් මුහුණත් හතරද මහමෙර නම් ආකෘතියේ මුහුණත් බව පරණවිතාන මහතාගේ අදහස වූයේය. එසේම, චෛත්‍ය පිළිබඳ ලියවුණු සංස්කෘතික ග්‍රන්ථයක් වූ “චෛත්‍ය සේවානු ශංසාවදානය” යන්නෙහි පලමුවන ශ්ලෝකයේ, චෛත්‍යට පුද සත්කාර කරන මිනිසුන්ට ලැබෙන ආනිශංසයක් ලෙස ආකාශ ගංගාවේ සුගන්ධවත් ජලය නිතර ලැබෙන බව දක්වා තිබේ. මේ සියල්ල සංකල්ප පමණක් ලෙස නොගත යුතු වේ.

මන්ද ස්තූපය සැබැවින්ම, වැස්ස ආකර්ෂණය කරන, ස්මාරකයක් බව ඒ පිළිබඳව කෙරුණු නවීන පර්යේෂණ සාක්ෂි දරයි. ස්ථූපය, වර්ෂාව ආකර්ෂණය කරගැනීම යන කාර්යය සඳහා වාස්තු විද්‍යාත්මකව ඉදිකර ඇති බවට සාක්ෂි සපයන පර්යේෂණයක් සිදු වී ඇතැයි මා හට දැන් වූ පේාදෙණිය ව්ශ්වවිද්‍යාලයේ, ආචාර්ය උපාධි අපේක්ෂක රමේෂ් සුරියාරච්චි මහතා, එම පර්යේෂණය සිදු කළ පර්යේෂකයාගේ අත් පිටපතක් මා වෙත යොමු කළේය. පුරාවිද්‍යා පර්යේෂකයෙකු වූ නිමල් ජයසිංහ මහතා, රුවන්මැලි දාගැබේ පාදම හා එහි ක්‍රියාකාරීත්වය පිළිබඳව සිදුකළ පර්යේෂණයකදී, එහි පාදම, යකඩ දැල්, රිදී ලෝහ ස්ථර, සහිත එකක් බව, මහා වංශය ද පරිශීලනය කරමින් පවසයි. මේ නිරීක්ෂණය ඇසුරින් ඔහු ලියූ “ The Construction Details schematic of the Base of Mahatupa as Described in Mahawansa ” නම් ලිපියේ දාගැබක සිදුවන විදුලි ආරෝපණ උත්පාදක ක්‍රියාවලිය පැහැදිලි කරයි. ඔහු එහිලා 1787 දී, අබුහම් බෙනට් නම් විද්‍යාඥයා විසින් ආදර්ශනය කරන ලද “Electroscope” නම් උපකරණය තුළ, සිදුවන ක්‍රියාව චෛත්‍යයක ද සිදුවන බව පැහැදිලි කරයි. චෛත්‍යයේ පාදම තුළ එක්රැස්වන විදුලි ආරෝපණ, වෛත්‍ය මධ්‍යයේ ඇති ස්තම්භයක් වූ ස්තුප යෂ්ටිය මගින් ඉහළට ප්‍රක්ෂේපණය වෙමින් කොත තුළින් විහිදුවන බව නිමල් ජයසිංහගේ අදහසයි. මේ ක්‍රියාවලිය වැස්ස ඇතිවීම කෙරේ කෙසේ බලපාන්නේදැයි පැහැදිලි කරන පරිගණක ඉංජිනේරු ජානක ඇඹුල්දෙණිය තම “පෞරාණික චෛත්‍ය හා එහි විද්‍යාත්මක පසුබිම ” (2007) කෘතියෙන් මනා විද්‍යාත්මක  පැහැදිලි කිරීමක යෙදෙයි.

නිමල් ජයසිංහගේ ආදර්ශන සටහන

ජනක ඇඹුල්දෙණිය තව දුරටත් ප්‍රකාශ කරන අන්දමට නුවර කලාවිය (නුවර වැව, කලා වැව හා පදවිය වැව සහිත ත්‍රිකෝණය) පෙදෙස, පැරණි අනුරාධපුර යුගයේ පැවති සශ්‍රික පෙදෙසක් වූයේ මේ ක්‍රියාවලිය මගින් නිරන්තරව එම පෙදෙස පෝෂණය වන බැවිනි. ඒ අනුව පැරණි ස්ථූපය වර්ෂාව උත්තේජනය කරන ආකාරයත් ගොවිතැනට අවශ්‍ය නයිට්‍රජනිය සරු පස සාදන ආකාරයත් පැහැදිලි වෙයි.

ඉහත ගෙන හැර දක්වා ඇති විස්තරය මඟින් අප වටහා ගත යුතු මූලික කරුණ වන්නේ, මෙම පැරණි ස්තුප ශ්‍රද්ධාව , භක්තිය වැනි ආගමික මනෝභාව ඉස්මතු කිරීමට පමණක් නොව කෘෂිකාර්මික ශිෂ්ඨාචාරයකට අවශ්‍යම සම්පතක් වූ වර්ෂා ජලය ගබා ගැනීමේ පුරාණ තාක්ෂණයකටද සම්බන්ධ බවයි. අන්තර්ජාතික පුවත්පත් කලාවේදියෙකු වූ මිහිදු කුලසූරිය සුසන්ත ප්‍රනාන්දු ලියා ඇති (Alien Mysteries in Sri Lanka & Egypt) නම් කෘතියේ තුන්වන පරිච්ඡේදයේ දැක්වෙන්නේ අනුරාධපුර ප්‍රධාන ස්ථූප තුන අහසේ ඔරංයාත් තාරකා රාශිය සමඟ නක්ෂත්‍ර විද්‍යාත්මකව සමපාත වන බවය. එසේම ඊජිප්තුවේ ප්‍රධාන පිරමීඩ තුනද එබදුම සමපාත බවක් දක්වන බව ඔහුගේ නිරීක්ෂණයයි.

එසේම ස්ථූපයක අර්ධ ගෝලාකාර හැඩය පවා ආකාශයේ කුඩා කළ ආකෘතියක් වැනි වෙයි. මෙම ප්‍රධාන ස්ථූප මෙන්ම පිරමීඩද අපට දැනට සොයාගත නොහැකි සම්බන්ධයකින් විශ්වය සමඟ බැදී ඇතැයි එම කර්තෘවරයා එම කෘතියේ විශේෂයෙන් දක්වයි.

රුවන්වැලි සෑය

ජ්‍යෙෂ්ඨ මහාචාර්ය සාලිය කුලරත්න
සිංහල අංශය ,පේරාදෙණිය විශ්ව විද්‍යාලය.

“ගීතය අපේ සංස්කෘතියෙහි මධ්‍යතන යුගයේ අග භාගයෙහි ජන ජීවිතයේ පැතිකඩක් අඟවයි” රෑ පැල් රකින කුරහන් පැසෙනා හේනේ මගේ තනි නොතනියට නුඹවත් නැතුවානේ මින්පසු නුඹත් දීගෙක ගිය පසු නෑනේ මාසේ පෝයදා වාගෙයි ගම්මානේ එගොඩ ගොඩේ ඉස්මත්තෙදී දුටුවාට ඇල කණ්ඩ්යේ ඉඳගෙන අත වැනුවාට මගේ හිතූ මනාපෙට මං බහ දුන්නාට නාඩන් මස්සිනේ පෙර පිං නැතුවාට හැදුවේ ගෙපැළ මට තනියෙන් හිදින්නද බාලේ ඉඳන් බැදි ආලේ බිදින්නද රෑ තුන්යමේ මේ ලෙස දුක් ව්ඳින්නද හීනෙන් මිසක් හැබැහින් එක් නොවන්නද නෑනා නැතත් කල දවසක් ගෙවෙන්නයි සිටු කුමරියක් කරකාරේට ලැබෙන්නයි පත්තිනි ගම්බාර දෙව්යන් රකින්නයි කුරහන් කපන දා මා සිහි කරන්නයි ගායනය - ගායන ශිල්පී අබේවර්ධන බාලසූරිය ගායන ශිල්පිනී ත්‍යාගා එන්. එඩ්වඩ් මේ ගීය අපේ සංස්කෘතියෙහි මධ්‍යතන යුගයේ අග භාගයෙහි ජන ජීවිතයේ පැතිකඩක් අඟවයි. ඒ යුගයෙහි නෑනා සහ මස්සිනා යන ඇවැස්ස නෑකම , එකී යුවලගේ සංස්කෘතික බන්ධනය දෙදරා යන සමාජ සාධක පෙළ ගැසෙන්නේ ගමේ සංවෘත දොරකවුළු , බාහිර ලොවට විවෘත වෙමිනි. එහිදී සංස්කෘතිකව බැදී සිටි නෑනා හා මස්සිනා අතරට බාහිර පුද්ගල සබඳතා ප්‍රවේශ වෙයි. මේ ගීයෙහි තීව්‍ර ලෙස ඉගි කරන්නේ, මෙහි මුඛ්‍යකථකයින් දෙදෙනා අතර වූ එවන් තුන්වැන්නෙකුගේ ඉදිරිපත් වීම හෝ සමාජමය බාධාවකි. එහෙත් මෙහි නෑනා හා මස්සිනා අතරට දැක්වූ සංස්කෘතික ආකෘතියට සමගාමීව අධ්‍යාත්මික බන්ධනයක් ද වෙයි. නෑනා හෙවත් පෙම්වතිය සිය දුක්ඛඃප්‍රාප්ත මස්සිනා කෙරේ ආශිර්වාද පෙරටුව කරන පාපොච්චාරණය එවන් සොඳුරු අධ්‍යාත්මික බැදීමක තතු කියාපායි. මේ ගීයේ අපේ සාම්ප්‍රදායික කෘෂිකාර්මික ජන ජීවිතයේ කේන්ද්‍රීය හැඩතල රැසක් ගැබ්වන බව පෙනේ. මූලිකව මෙහි එන යුවළ අවැස්ස නෑනා හා මස්සිනාට බව මතු දැක්වෙන ජන කවිය සාක්ෂි දරයි. වැසි දිය අයිති ගං හෝ ඇළ සමුදුරටයි මල් පැණි අයිති වටගුමු දෙන බඹරාටයි මීරා අයිති කිතුලේ කල වැද්දාටයි නෑනා අයිති කාටද මස්සිනාටයි

මොවුන් දෙපළ, ඔවුන්ගේ ගෝචර පෙදෙස වූ ගම් බැද්දේ,යම් කිසි නිශ්ච්ත ස්ථාන වලදී උනුනට දර්ශනය වෙති. එගොඩහ ගොඩේ ඉස්මත්ත ,ඇළ කණ්ඩ්ය යනු එවන් තැන් දෙකකි. ඒවා වී ගොවිතැනට අතිරේකව, කුරහන් වැපිරීමක් සිදුවන ස්ථාන ලෙසද මේ ගීය දැක්වෙයි. ආචාර්ය නන්දදේව විජේසේකර සිය ලංකා ජනතාව (1986) ග්‍රන්ථයේ දැක්වෙන ලෙස, සිංහල ජනයා ව්‍යාවෘත වූ මේ හේනේ ගොවිතැන ඔවුනට වැද්දන්ගෙන් සංක්‍රමණය වූවකි.වියළි කාලයේ කැලෑ කපා ගිනි තබා ඒවායේ කුරක්කන් වැවීම හා කැපීම පැරණි සංස්කෘතියෙහි උත්කර්ෂවත් අංගයකැයි සනාථ වන්නේ කුරක්කන් මාලය ආදී කාව්‍ය ගැමි සාහිත්‍යයේ ජනප්‍රිය වී පැවති බැවිනි. කුරක්කන් මාල කාව්‍ය අතර මෙවැනි කවි දක්නට ලැබේ. පලුත් මහත ඇති රුහුණු කුරක්කන් වළලු ගැසී බිම වැතිරෙන්නේ සළුත් පැළදගෙන රූසිරි අඟනෝ කුරක්කමට සැරසී යන්නේ මේ ගීයේ අවසානයට කියවෙන “කුරහන් කපන දා මා සිහි කරන්නයි” යන ගීත පදයෙන් මූර්තිමත් වන්නේ, ගැමි සංස්කෘතියේ උත්කර්ෂවත් අවස්ථාවක් වූ කුරක්කන් නෙළීමේ ප්‍රස්තාවයි. මෙහි කියවෙන නෑනා ද අනිවාර්යයෙන් ඒ අවස්ථාවට සහභාගී විය යුතුව සිටියත් ඇය පිටස්තර අයෙකු හා දීග යන බව පැහැදිලිය. කුරක්කන් කවි අතර එන “කුරක්කන් කපනු මට බෑ කියාලා එන්ඩ වරෙන් ඔය දීගේ ඇරීලා” යයි පවසන්නේ ද නෑනා පිට දීගයක ගිය විටක ඈ නිසා හටගත් වියෝවෙන් ශෝකාතුර වූ මේ ගීයේ කියවෙන මස්සිනාමය.

ජ්‍යෙෂ්ඨ මහාචාර්|ය සාලිය කුලරත්න
සිංහල අංශය
පේරාදෙණිය විශ්ව විද්‍යාලය

ලෝකය පුරා පැතිර පවතින වඩාත්ම මාරාන්තික රෝගය ජලභිතිකාව ලෙස හැඳින්විය හැක. ලෝකය පුරා 60,000 කට අධික මනුෂ්‍ය ජීවිත සංඛ්‍යාවක් ජලභීතිකාව නිසා වාර්ෂිකව අහිමි වන අතර එයින් 40% ක් පමණ වයස අවුරුදු 15 ට අඩු ළමුන්ය. මේ අනුව ලෝකයේ මොනයම් හෝ ස්ථානයක සෑම විනාඩි දහයකටම වරක් එක් මිනිස් ජීවිතයක් ජලභීතිකා රෝගය නිසා අහිමි වන බව දැන ගත යුතුය. මෙලෙස අහිමි වන මිනිස් ජීවිත සංඛ්‍යාවෙන් 99% ක්ම ආසියා හා අප්‍රිකා මහද්වීප වලට අයත් වන අතර ජලභීතිකාව නිසා මිය යන මිනිසුන්ගෙන් 95% කටම මෙම රෝගය, ජලභීතිකාවට ලක් වූ සුනඛයන් මාර්ගයෙන් බෝ වී ඇත.

˜ජලභීතිකා රෝගය ලයිසා වෛරස් කාණ්ඩයට අයත් වෛයිරසයක් මඟින් ඇති කරනු ලබන අතර එම වෛරසයට සියලූම ක්ෂීරපායි සතුන්ගේ ශරීර තුළ වර්ධනය වී රෝගය ඇති කිරීමේ හැකියාවක් පවති.˜

ජලභීතිකා රෝගයට ලක් වූ සුනඛයකුගේ හෝ වෙනත් ක්ෂීරපායි සතකුගේ සපා කෑමක්, සීරිමක් හෝ මිනිස් ශරීරයේ පවතින තුවාලයක් හෝ සීරීමක් ලෙව කෑම මඟින් ජලභීතිකා වෛරසය ශරිර ගත විය හැකිය. ජලභීතිකාව සතෙකුගෙන් සතෙකුට පැතිරිය හැකිය. එමෙන්ම ඇස්, මුඛය වැන් ස්ථාන වල ස්ලේශ්මල පටල හරහාද වෛරසය ශරීර ගත විය හැකිය. එසේ ශරීරයට ඇතුල්වීමෙන් අනතුරුව ස්නායු තන්තු හරහා සුෂුම්නාව කරා ගමන් ගන්නා වෛරසය එමගින් මොළය තුළට ඇතුල් වේ.

මොළය තුළට ඇතුල් වීමෙන් අනතුරුව මස්තිෂ්ක ප්‍රදාහය ඇති කරනු ලබන අතර පසුව මොළය ආසාධනය කර ඉදිමීමකට ලක් කරයි. මෙම අවස්ථාවේ දි වෛරසය කේඨ ග්‍රන්ති කරා ගමන් ගනී. එසේ ගමන් ගන්නා වෛරසය කේඨය මගින් බාහිර පරිසරයට මුදා හරිනු ලබන අතර සපා කෑම හෝ කේඨය තැවරීම මඟින් තවත් සතෙකුගේ ශරීරයට වෛරසය ඇතුල් වේ. ජලභීතිකාවට ලක්වුණු පුද්ගලයෙකු සිහිය නැති වී ඉන් අනතුරුව මරණයට ලක් වෙයි.

ජලභීතිකා රෝගය සතෙකුගෙන් සතෙකුට පැතිරෙන ආකාරය

ජලභීතිකාව යනු ඕනෑම ක්ෂීරපායි සතෙකුට බෝවිය හැකි රෝගයක් වන අතර මිනිසුන්ටද එය සතුන් මාර්ගයෙන් බෝ වීම සිදු වෙයි. ජලභීතිකා රෝගය නාගරික හා වනගත වශයෙන් චක්‍ර දෙකක් දැකිය හැකි වුවද අප වැනි රටවල ප්‍රධාන වශයෙන් දැකිය හැක්කේ නාගරික චක්‍රයකි. ජලභීතිකා රෝගය ප්‍රධාන සායනික ආකාර දෙකකින් දැකිය හැකිය.

ඉතා ආක්‍රමණශීලි රළු ස්වභාවයක් පෙන්වන සතුන් මෙන්ම ගොළු හෝ අංශභාග ස්වභාවයක් පෙන්වන ජලභීතිකා රෝගී තත්වයක්ද ඇත. එබැව්න් රෝග ලක්ෂණ මත පමණක් පදනම් කරගෙන ජලභීතිකා රෝගය නිශ්චය කිරීම ඉතා අපහසු හෝ සුදුසු නොවන අතර ඒ සඳහා රසායනාගාර සහාය ලබාගත යුතුය. සායනික ලක්ෂණ මත පමණක් පදනම් වී ජලභීතිකා රෝගය හදුනාගත නොහැක්කේ වුවද අනපේක්ෂිත හීලෑ බව, අඳුරු ස්ථානවල සැඟ වී සිටීම, වහා කිපෙන සුළු බව , කලබලකාරි ස්වභාවය,ශබ්ද සහ දකින දේවල් සමිබන්ධව අධි සංවේධි බව, අවසානයේ ආහාර සහ ජලය නොගෙන සිටීම හෝ ජලය පානයට අපහසු තත්වයක් ඇතිවීම වැනි රෝග ස්වභාවයක් ගැනීම ජලභීතිකා රෝගයට අයත් ඇතැම් ලක්ෂණ විය හැකිය. එසේ වුවත් ගොළු ජලභීතිකා රෝග ස්වභාවයේදි මෙවැනි කිසිදු ලක්ෂණයක් පෙන්නුම් නොකරන අතර රෝග ලක්ෂණ පහළ වීමට පළමුවෙන්ද ජලභීතිකා වෛරසය කේඨය සමඟ බැහැර වීම සිදුවීම හැකිය.

රෝග ලක්ෂණ පහළ වීමෙන් අනතුරුව සතුන්ගේ හෝ මිනිසුන්ගේ ජලභීතිකා රෝගය සුව කිරීමේ කිසිඳු හැකියාවක් නොමැත. එමෙන්ම ඒ සදහා කිසිඳු ප්‍රතිකාරයක්ද නොමැත.

එබැවින් ජලභීතිකාව වලක්වා ගැනීම මේ සඳහා ප්‍රධානතම විසඳුම් ලෙස හදුන්වා දිය හැකිය. සුනඛ සපා කෑම් වළක්වා ගැනීම සහ ජලභීතිකාව සඳහා තමන්ගේ නිවසේ හෝ අවට පරිසරයේ සිටින සියළු සුනඛයන් එන්නත් කරවා ගැනීම වේ. මෙයට අමතරව සැක කටයුතු සුනඛ සපා කෑමකදී / සීරිමකදි හෝ තුවාල වූ ස්ථානයක් ලෙව කෑමකදී වහාම ගලා යන පිරිසිදු ජලයෙන් සබන් යොදා දිගු කාලයක් සෝදා ගෙන හැකි ඉක්මණින් රෝහලක් වෙත ගොස් එන්නත් සහ අනෙකුත් වෛද්‍ය උපදෙස් සහ ප්‍රතිකාර ලබා ගැනීම මඟින් ජලභීතිකාව ඇති වීම වලක්වා ගත හැකිය.

ආසියානු සහ අප්‍රිකානු රටවල 95% කට වැඩි ප්‍රමාණයක් මිනිසුන්ට ජලභිතිකාව බෝකරනු ලබන්නේ සුනඛයන් ව්සින් බැවින් මිනිසුන් සහ අනෙකුත් සතුන් ජලභීතිකාවෙන් ආරක්ෂා කර ගැනීමට නම් අනිවාර්යෙන්ම සුනඛයන් තළින් ජලභීතිකා රෝගය තුරන් කළ යුතුය. ඒ සඳහා කළ හැකි ප්‍රධානතම සහ ඉතාමත් අවශ්‍ය ක්‍රමවේදය නම් අප පරිසරයේ ජීවත්වන සුනඛයන්ගෙන්   70% කට අධික ප්‍රමාණයක් එන්නත් කරනු ලැබීමයි. එමෙන්ම අප වැනි රටවල ඉතා අධික ප්‍රමාණයක් අයාලේ යන සුනඛයන් දක්නට හැකි බැවින් එම අයාලේ යන සුනඛ ගහණය පාලනයද ඉතා අවශ්‍යම කාරණයක් වෙයි.

ලෝක සත්ත්ව සෞඛ්‍ය සංවිධානයේ (WOAH/OIE) නිර්දේශ අනුව සුනඛ ගහණය පාලනය සඳහා පහත දැක්වෙන ක්‍රමවේදයන් අනුගමනය කළ යුතුව ඇත.

1. වගකිව යුතු සුනඛ හිමිකාරිත්වය පිළිබඳ අවබෝධය ඇති කිරීම.
   මේ අනුව සෑම සුනඛයකුටම අයිතිකරුවකු සිටින අතර එය එම සත්ත්වයාගේ සුභසාධනයට මෙන්ම එන්නත් කිරීම, උපත් පාලනය වැනි අවශ්‍යතාවයන්ටද කදිම ක්‍රමයක් සැලසෙයි
2. සුනඛයන් ලියාපදිංචි කිරීම.
   මෙම ක්‍රමවේදයට අනුව හිමිකරුවන් නැති සුනඛ ගහණයක් ඇතිවීම අවම කරගත හැකිය
3. සුනඛ උපත් පාලනය.
   ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය (WHO) මඟින් කරන ලද අධ්‍යනයක් අප රට, තුල අයාලේ යන සුනඛයන්ගේ ප්‍රධානතම ප්‍රභවය නිවෙස්වල ඇති කරන සුනඛයන් බව හඳුනාගෙන ඇත. එබැවින් පැටවුන් බිහිකිරීමේ කාරණයට හැර සුනඛයන් ඇති කරන්නේනම් එම සතුන් හට උපත් පාලනය සඳහා සැත්කමක් කරවා ගත හැකිය.
4. අයාලේ යන සුනඛයන් අල්වා ඔවුන්ට වඳ සැත්කම් කොට එන්නත් කර නැවත සිටි ස්ථානවලට අත හැරීම ජලභීතිකාව වැලැක්වීමට මහත් සේ උපකාර වේ.
5. පරිසර කළමනාකරණය
   අයාලේ යන සුනඛයන් බෝ වීමට ප්‍රධානතම හේතුවක් වන්නේ ඔවුන්ට අවශ්‍ය ආහාර සුලභතාවයයි.එබැවින් අහාරයට ගත හැකි අපද්‍රවය නිසි පරිදි බැහැර කිරීම සහ කළමනාකරණය අත්‍යවශ්‍ය කාරණයක් වේ.

එබැවින් ජලභීතිකා රෝගය වළක්වා ගැනීම සඳහා සතුන් එන්නත් කරවා ගැනීම, අනවශ්‍ය ගැබ් ගැනීම් වැලැක්වීම සඳහා සැත්කම් කරවා ගැනීම,සුරතල් සතූන් අයාලේ යාමට ඉඩ ලබා නොදීම, කසළ බඳුන් සෑම විටම පියන් වලින් වසා තැබීම සහ ඔබ අවට අයාලේ යන සතුන් සිටීනම් එම සතුන් එන්නත් කිරීම, සැත්කම් කිරීම සඳහා අවශ්‍ය උපකාර ලබා ගැනීම ප්‍රධාන වෙයි.

ඔබ ජලභීතිකා රෝගයෙන් ආරක්ෂා වන්නේ කෙසේද?

යම් සතෙකුට ජලභීතිකා රෝගය වැළදි ඇතැයි, ඔබ සැක සිතන්නේනම් එම සතා ඇල්ලීමෙන් හෝ ආහාර සැපයිමට යාමෙන් වැළකී සිටිය යුතුය. කිසිඳු අවස්ථාවක කුඩා පැටවුන්ට කිරි දෙන සුනඛයන් ,නිදා සිටින සතුන් හෝ ආහාර ගන්නා සතුන්ට හිරිහැර නොකිරීමට වග බලා ගත යුතුය.

• කුඩා සතුන්ට කිරි දෙන සතුන්
• නිදා සිටින සතුන්
• ආහාර ගන්නා සතුන්

මෙවැනි අවස්ථාවක සිටින සතෙකුට කිසිවිට හිරිහැර නොකළ යුතුය.

ඇතැම් විට වන සතුන් ඔබ වෙතට ඉතා හීලෑ ස්වභාවයකින් පැමිණිය හැකිය. එහෙත් එය ඉතා අස්වාභාවික හැසිරීමක් බැවින් එවැනි සතුන්ගෙන් ඈත් වී සිටිය යුතුය. ඔබ සෑම විටම ඔබ නොදන්නා හෝ නොහඳුනන සුනඛයන්ගෙන් ඈත් වී සිටිය යුතුය. එයට හේතුව වන්නේ එම සතුන් සෑම විටම එන්නත් කර නොමැති වීමට ඇති හැකියාවයි.

හදිසියේ ඔබ සුනඛයකුගේ හෝ ජලභිතිකාව ඇතැයි සැක සහිත සතෙකුගේ සපා කෑමකට ලක් වුවහොත් කළ යුත්තේ කුමක්ද? මෙයට පෙරද සඳහන් කල පරිදි වහාම එම ස්ථානයේ සබන් යොදා පිරිසිදු ගලා යන ජලයෙන් මිනිත්තු 15 කට අධික කාලයක් සෝදා හැර හැකි ඉක්මණින් වෛද්‍යවරයකුගේ උපදෙස් සඳහා යොමු විය යුතු අතර වෛද්‍යවරයා පවසන ක්‍රියාමාර්ග එලෙසින්ම පිළිපැදිය යුතුය.

අප දන්නා පරිදි ශ්‍රී ලංකාව තවමත් ජලභීතිකා රෝගයෙන් පීඩා විඳින රටකි. වාර්ෂිකව සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශය ජලභීතිකා ප්‍රතිකාර සඳහා රුපියල් මිලියන 600 ක් පමණ වියදම් කරන අතර සුනඛ ජලභීතිකා මර්ධනය සඳහා රුපියල් මිලියන 200 කට වැඩි ප්‍රමාණයක් වියදම් කරනු ලබයි. එබැවින් ශ්‍රී ලාංකිකයන් ලෙස ජලභිතිකා මර්ධනය සඳහා අප හට ඉතා විශාල වගකීමක් ඇති බව සිහි තබා ගත යුතුය. අප නිවසේ ඇති කරන සතුන් හා අප අවට පරිසරයේ සිටින සුනඛයන්ට එන්නත් ලබා දීම, උපත් පාලන සැත්කම් කරවීම, සතුන්ට ආහාරයට ගත හැකි ආහාර ද්‍රව්‍යය විධිමත්ව බැහැර කිරීම, අනවශ්‍ය ලෙස ඇති කරන පැටවුන් නිසි පරිදි ඇති දැඩි කර ගැනීම හෝ සුදුසු පුද්ගලයන්ට ලබා දීම මේ අතරින් ඉහළ වැදගත් කමක් දරයි.

ජලභීතිකා එන්නත පහත පරිදි ලබා දිය හැකිය.

ලභීතිකාව මාරාන්තිකයි. ඔබගේ සුරතල් සුනඛයන් සහ පූසන් එන්නත් කිරීමෙන් ඔවුන් මෙන්ම ඔබද ජලභීතිකාවෙන් ආරක්ෂා වේ. ප්‍රාදේශිය පශුවෛද්‍ය කාර්යාලයෙන් නොමිලේ දෙන ජලභීතිකා එන්නත ඔබගේ සුනඛයාට සහ පූසාට අදම ලබා දෙන්න.

—ඔබට ජලභීතිකාව නැවැත්විය හැකිය. ජලභීතිකාව ඉතිහාසයට එක්කරමු.—

වෛද්‍ය ටිකිරි විජයතිලක BVSc, MTAP, MSc
පශු වෛද්‍ය නිලධාරි,
සත්ත්ව සෞඛ්‍ය අංශය,
සත්ත්ව නිෂ්පාදන හා සෞඛ්‍ය දෙපාර්තමේන්තුව,
පේරාදෙණිය.
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.